Astım ve KOAH Hastalarında Yanlış İnhaler Kullanımı Tedaviyi Etkisizleştirebilir
 

Batıgöz Sağlık Grubu Balçova Cerrahi Tıp Merkezi'nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Sedat BAYRAKÇI, astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) gibi kronik solunum yolu hastalıklarında hayati önem taşıyan inhaler cihazların hatalı kullanımının tedavi başarısını ciddi şekilde düşürdüğüne dikkat çekiyor.

Yanlış ve kontrolsüz inhaler cihaz kullanımın tedavi etkinliğini büyük ölçüde azalttığını belirten Uzm. Dr. Sedat Bayrakçı, hastaların cihaz kullanımına yönelik hasta bilgilendirmelerinin tedavi süreci için vazgeçilmez olduğunun altını çiziyor.

Astım ve KOAH Hastalığında Inhaler Cihazın Önemi Nedir?

Astım ve KOAH gibi hastalıklarda solunum yolları daralır ve iltihaplanır. İnhaler cihazlar, bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçları doğrudan akciğerlere ulaştıran etkili bir yoldur.

İlacın damar yoluyla veya ağızdan alınmasına kıyasla çok daha düşük dozda bile olsa, doğrudan etki bölgesine ulaşması; hem hızlı rahatlama sağlar hem de ilacın tüm vücuda yayılmasıyla oluşabilecek yan etki riskini aza indirir. Bu cihazlar, hastanın nefes darlığını kontrol altına almak, atakları önlemek ve en önemlisi yaşam kalitesini sürdürmek için adeta bir kilit görevi üstlenir.

İnhaler Cihazların Yanlış Kullanım Tedaviyi Başarısız Kılabilir

Uzm. Dr. Sedat Bayrakçı, inhaler cihazların yanlış kullanımının yol açtığı temel sorunları şöyle açıklıyor:

İlacın Akciğerlere Ulaşamaması: İnhalerler, ilacın doğrudan solunum yollarına ulaşarak hızlı ve etkili bir rahatlama sağlaması prensibiyle çalışır. Yanlış nefes alma, cihazı hatalı tutma veya püskürtme anındaki senkronizasyon eksikliği nedeniyle ilacın büyük bir kısmı ağız ve boğazda kalır, akciğerlere ulaşamaz.
Hastalık Kontrolünün Kaybı: İlaç etkinliğinin azalması, hastanın sürekli nefes darlığı, öksürük ve hırıltı gibi semptomları yaşamaya devam etmesine neden olur. Bu durum, hastanın yaşam kalitesini düşürür ve hastalık atakları riskini artırır.
Gereksiz İlaç Artışı: Tedavinin işe yaramadığı düşüncesiyle, doktor kontrolü dışında kullanılan ilaç dozunun artırılması veya ek ilaçlara yönelinmesi gibi hatalı davranışlar görülebilir. Bu da yan etki riskini beraberinde getirir.
Maliyet ve Kaynak İsrafı: Doğru kullanılmadığı için fayda sağlamayan ilaçlar, hem hasta hem de sağlık sistemi için önemli bir maliyet kaybına yol açar.
Doğru Teknik ile Tedaviden İstediğimiz Etkiyi Alabiliriz

Uzm. Dr. Sedat Bayrakçı, inhaler cihazların doğru kullanımının aslında sanıldığı kadar karmaşık olmadığını, birkaç temel kurala sıkı sıkıya uyulması gerektiğini vurguluyor.

Hastalarına daima şu kritik adımları hatırlattığını belirtiyor:

“Eğer inhaler cihazınızı doğru kullanırsanız, ilacın %80 ila %90'ı doğrudan akciğerlerinize ulaşır ve tedavinizden tam sonuç alırsınız. Yanlış kullanımda bu oran %10'lara kadar düşebilir. Başarı için en önemli kural pratiktir. Size yeni bir cihaz reçete edildiğinde, sizlere bu cihazı mutlaka uygulamalı olarak göstermeliyiz. Siz de bunu bizim yanımızda denemeli ve hatasız yaptığınızdan emin olmalısınız.”

Uzm. Dr. Bayrakçı, kullanım kolaylığı sağlayan aparatlardan faydalanmanın önemine de değiniyor:

“Ölçülü doz inhalerleri (püskürtmeli cihazlar) kullanan hastaların, ilacın ağızda kalmasını engellemek ve doğru nefes alma zamanlaması (senkronizasyon) sorununu ortadan kaldırmak için hazne (spacer) aparatlarını kullanmasını şiddetle öneriyorum. Bu aparatlar, ilacın akciğerlere ulaşmasını garanti altına alabilir. Unutmayın ki, her cihazın (kuru toz, sprey vb.) nefes alma tekniği farklıdır; bu nedenle sadece sizin cihazınıza özel olan kullanım talimatını doktorunuzdan öğrenmelisiniz.”

Doğru Kullanım Öğrenmek İçin Doktorunuza Danışın

“İnhaler tedavi, hayat kalitesini artırmak ve atakları önlemek için elimizdeki güçlü araçlardan biridir. Ancak bu etkili olabilmesi, cihazı doğru teknikle ve düzenli şekilde kullanmanıza bağlıdır.”